URBANISTYKA

Najważniejsze wytyczne:

1. zachowanie ortogonalnego układu urbanistycznego z dominantą w postaci dwóch wysokich budynków wejściowych politechniki (bud. A i C), zachowanie integralności założenia, mimo wpisania w niego nowej zabudowy
2. wzmocnienie połączenia pomiędzy kampusem a ulicami: Gdańską i Śniadeckich, oraz między kampusem a pomnikiem „Płonących Ptaków”
3. zamknięcie centralnego wnętrza kampusu budynkiem COGNITARIUM
4. wytyczenie strefy parkowej kampusu z powiązaniem jej z osiedlem przy ul. Śniadeckich i ogródkami działkowymi przy ul. Gdańskiej i dalej: lasem przy Górze Chełmskiej
5. połączenie w/w strefy z główną osią kampusu

Powyższe wytyczne wykonano w ramach projektu w 3 etapach:

1. Projektowany budynek COGNITARIUM, o charakterystycznej, oryginalnej formie z rozbudowaną tektoniką elewacji a jednocześnie bazującym na modernistycznym języku estetycznym użytym zarówno w budynkach A,B, C jak i nowszych, został zlokalizowany na osi dotychczasowego założenia kampusu i zamyka dotychczas niedomknięte wnętrze urbanistyczne. Zachowując jednocześnie gabaryty sąsiedniej zabudowy nie narusza dotychczasowej dominanty budynków A i C i zapewnia utrzymanie integralności dotychczasowego układu urbanistycznego kampusu.

W ramach pierwszego etapu planuje się wybudowanie poprzecznego placu przed budynkiem COGNITARIUM, parkingu przy ul. Gdańskiej oraz zielonego ciągu spacerowego za budynkiem, jako pierwszym etapem budowy strefy parkowej kampusu. Planuje się nasadzenia, wytyczenie głównych ciągów spacerowych oraz budowę amfiteatru i placyku – sceny z halą sportową w tle, przy projektowanym budynku od strony parkowej. Jednocześnie by utrzymać kontakt pomiędzy istniejącym wnętrzem urbanistycznym kampusu a strefa zieloną i dalej – halą sportową, planuje się taką formę budynku COGNITARIUM by umożliwiła spacerowe przejście pieszego przez zielony dach budynku do strefy parkowej. Forma oraz rozbudowana tektonika i przenikalność projektowanego budynku zapewnia z jednej strony wyraźne zamknięcie osi urbanistycznej, a z drugiej pozwala by człowiek wychodzący z budynków A i C, mógł dostrzec pomiędzy żyletkami elewacji  drzewa, a „wylewający się” na plac zielony taras zapraszał do przejścia przez budynek do parku. Tak samo w sensie urbanistycznym: budynek jest wyraźną granicą zabudowy kampusu, ale jest też bramą do parku. Wytyczenie strefy parkowej, w poprzek głównej osi kampusu jest także pierwszym etapem „przybliżania” kampusu do ul. Śniadeckich i Gdańskiej.

2. Budowa zespołu obiektów i parkingów wzdłuż ul. Gdańskiej, która jest zgodna z planami Politechniki i MPZP oraz racjonalna pod względem równomiernego rozkładania ruchu samochodów pomiędzy ulicami Śniadeckich i Gdańskiej. Nowe obiekty, tak jak budynek COGNITARIUM, zaprojektowane zostały w gabarytach i wysokości odpowiadającej dotychczasowej zabudowie o prostych formach. Na ortogonalną siatkę urbanistyczną nałożone zostały główne drogi piesze i osie widokowe, co spowodowało podcięcie parterów i pierwszych kondygnacji. W ten sposób wytworzona została, jasna dla pieszego, oś pomiędzy placem przy COGNITARIUM a pomnikiem „Płonących Ptaków” oraz ciąg pieszy przez ten plac między ulicami Śniadeckich a Gdańską. W ten sposób wzmocnione zostały powiązania pomiędzy Kampusem a otaczającym terenem. W ramach tego etapu planuje się także wytyczenie nowych ścieżek, w strefie parkowej, łączących ją z nowymi budynkami oraz budowę parkowej kawiarni przy budynku COGNITARIUM. Planuje się by budynek znajdujący się na południe od budynku COGNITARIUM w części lub całości przeznaczony był na rozbudowę biblioteki. Zachowując specyfikę istniejącego zespołu zabudowy, planuje się łączenie budynków między sobą podwieszanymi kładkami.

3. W związku z rozbudową kampusu od strony południowej i powiązanej z tym rozbudowie parkingów od ul. Gdańskiej zakłada się możliwość punktowej zmiany MPZP w zakresie lokalizacji nieprzekraczalnej linii zabudowy i lokalizację nowych obiektów pomiędzy COGNITARIUM
   a ul. Śniadeckich. Ten zabieg przybliży kampus do ulicy, rozbije monotonie istniejących przy
   ul. Śniadeckich parkingów oraz umożliwi pozyskanie nowych terenów inwestycyjnych. Koncepcja ta jest o tyle realna, że nie jest sprzeczna ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego a nieprzekraczalna linia zabudowy na sąsiednich działkach zlokalizowana jest bliżej ul. Śniadeckich. Jednocześnie należy podkreślić, że etap 3 rozbudowy jest etapem opcjonalnym, ponieważ proponowana koncepcja urbanistyczna spełnia założenia konkursowe także bez planowanej w etapie 3 zabudowy.

ARCHITEKTURA

Najważniejsze wytyczne:

1. estetyka, skala i geometria obiektu nawiązująca do istniejącej zabudowy
2. powiązanie istniejącego wnętrza urbanistycznego z parkiem poprzez budynek (wizualnie i komunikacyjnie)
3. wytworzenie przestrzeni amfiteatralnych z budynku i poza nim
4. jasny układ funkcjonalny, wydzielenie „serca” budynku
5. otwarcie obiektu i transparentność
6. otwarcie przestrzeni wystawowych na przechodnia
7. dostępność czytelni z poziomu placu i zielonego tarasu
8. dostępność przestrzeni konferencyjnych i wystawowych z hallu głównego i bezpośrednio z zewnątrz

BRYŁA

Większość z powyższych założeń udało się spełnić poprzez charakterystyczne ukształtowanie bryły, która powstała na skutek działań, które polegały na tym, że prostopadłościan na rzucie kwadratu, geometrią i wysokością nawiązujący do istniejącej zabudowy został nacięty i wydrążony, tak, by nad kondygnacją +1 powstał na przelot przez budynek, wewnętrzny, zielony taras. Jednocześnie od strony kampusu bryła budynku docięta jest tak by można było wytworzyć swobodne wejście na taras z poziomu parteru poprzez dostawioną do budynku zieloną rampę, pod którą zlokalizowano kawiarnię. Od strony północnej bryła budynku styka się z nasypem ziemnym – częścią pełnego pagórków założenia parkowego, na którym ukształtowany jest amfiteatr a pod którym ukryty jest wjazd na kondygnacje magazynową budynku i kawiarnia parkowa. Takie „wydrążenie” bryły umożliwia przejście przez budynek do parku.

Architektura projektowanego budynku jest pochodną potrzeby dostosowania budynku do estetyki kampusu, funkcji jaką pełni w strukturze Politechniki – biblioteki i funkcji jaką pełni w zespole zabudowy – bramy do parku. Zaproponowana architektura ze względu na rozbudowaną tektonikę elewacji jest niezwykle zmienna, to znaczy, że z powodu różnych kątów pod jakimi zamontowane są żyletki elewacyjne fasada różnie wygląda, raz będąc bardziej a raz mniej przezierną. Oznacza to jednocześnie, że z tych samych powodów budynek za dnia ma formę dosyć jednolitej bryły wiszącej nad przeszklonym parterem, dostosowanej do masywnej architektury kampusu, gdzieniegdzie jedynie zdradzając bogate wnętrze, w nocy zaś z powodu dużej ilości szkła i świateł wydostających się spomiędzy żyletek staje się dużo bardziej przezierny, lekki i zróżnicowany. Układ żyletek podyktowany jest zapewnieniem odpowiedniej ilości światła poszczególnym pomieszczeniom i związany jest ze stronami świata, a rysunek, który tworzą one na elewacji,  przywołuje na myśl stos lewitujących książek.

FUNKCJA

Budynek podzielony jest w sposób klarowny na strefy funkcjonalne, co ułatwia poruszanie się po nim

1. strefa demonstratorium i centrum multimedialnego w zewnętrznej strefie hallu na parterze – najbliżej gości z zewnątrz i przypadkowych przechodniów, okalające strefę biblioteki,
2. biblioteka i czytelnia w wewnętrznej strefie hallu zaprojektowana wokół dużych schodów-siedzisk – strefy relaksu, „serce budynku”, na kondygnacji 0-+2, z bezpośrednim wyjściem na kondygnacji +2 na zielony taras,
3. strefa konferencji i wystaw z wejściem przez hall od północy i z zielonego tarasu, strefa w jednym ze skrzydeł budynku, oddzielona od czytelni, co zapewni odpowiedni standard akustyczny,
4. strefa biurowa na kondygnacji +3 w obu skrzydłach budynku, połączonych kładką nad zielonym tarasem,
5. strefa magazynowa i techniczna na kondygnacji -1 z rampą do dowożenia zbiorów.

Jednocześnie dzięki dobranemu układowi konstrukcyjnemu strefa hallu, biblioteki, konferencji i wystaw są bardzo elastyczne i możliwe do łatwych zmian, dzięki zastosowaniu ścian przesuwnych, przenoszonych pokoi do pracy indywidualnej itp.

Charakterystyczne ukształtowanie bryły budynku ma znaczenie jako znak w przestrzeni – brama do parku, ale taki układ bryły ma szereg zastosowań funkcjonalnych. Pod rampą wprowadzającą przechodnia na taras zlokalizowana jest kawiarnia, która dzięki temu obsługuje hall budynku i plac przed wejściem. Ta lokalizacja kawiarni umożliwia także dowóz towarów do niej bez transportowania ich przez hall. Swobodny dostęp do tarasu zielonego ma także znaczenie w „zbliżeniu” sali wystaw do przechodnia. Przechodzień, wchodząc na taras, idzie wzdłuż galerii, która zlokalizowana jest na kondygnacji +2. Taki zabieg ma zachęcać do wejścia do budynku i zapoznania się z ekspozycją. Ma więc znaczenie popularyzatorskie. Lokalizacja wejść z tarasu do sali konferencyjnej i wystawowej na celu ma także zwiększenie atrakcyjności przestrzeni, do której dostać się można przez główny hall ale także bezpośrednio z zewnątrz, spacerując wśród zieleni. Takie rozwiązanie, wraz z zaprojektowanymi w tej części podcieniami pozwala na przykład „wyprowadzić” część bufetową w przestrzeń ogrodową albo w tej części umiejscowić eksponaty powiązane z konferencją lub wystawą. Takie rozwiązanie oferuje niebanalną przestrzeni konferencyjno-wystawową także do zastosowań komercyjnych. Elastyczność organizacji tej przestrzeni ułatwia zastosowanie ścian składanych pomiędzy hallem a salą konferencyjną i wystawową.

Wyjście bezpośrednio na zielony taras przypisane jest także do czytelni bibliotecznej i sali idea box, tworząc atrakcyjną przestrzeń relaksu, podnoszącą walory użytkowe biblioteki. W obu przypadkach ta część zielonego tarasu, ze względu na bezpieczeństwo zbiorów jest przestrzennie wydzielona od powszechnie dostępnego ciągu z placu do parku.

Budynek został tak ukształtowany by zapewniał swobodny dostęp i by otwierał się na różne strony. Z tym wiąże się także jego „podcięcie” i całkowite przeszklenie parteru. Po wejściu do budynku z każdej z dostępnych trzech stron, od razu widać całe „serce” biblioteki – trójkondygnacyjną czytelnię rozpisaną na dużych, amfiteatralnych schodach, i pozostałe strefy parteru. Na końcu głównego biegu schodów, na antresolowo zaprojektowanym pierwszym piętrze  znajduje się wypożyczalnia. W tym miejscu schody skręcają i prowadzą do kolejnego poziomu czytelni, na kondygnacji +2 z bezpośrednim wyjściem na ogród. W ten sposób czytelnia łączy hall główny z tarasem. Duże schody, z rozpisanymi na nich półkami na książki w podstopnicach, z ławami do siedzenia i pufami organizują i łączą przestrzeń trzech kondygnacji wyznaczając środek biblioteki, są tez popularną przestrzenią amfiteatralną z której obserwować można zarówno hall główny jak i plac przed wejściem do biblioteki.

W ten sposób jest też ukształtowany hall główny: by wchodząc każdym z wejść, pokonując pierwszą warstwę budynku od razu widzieć jego centrum, dostępne po okazaniu karty bibliotecznej. W około tego centrum, w hallu głównym rozlokowane są popularyzatorskie i bardzo atrakcyjne funkcje: demonstratorium/przestrzeń wystawowa, wahadło Foucaulta, a za schodami, w miejscu ciemniejszym, jednak w taki sposób, by z każdego wejścia można było je dostrzec: centrum multimedialne.

Co do zasady hall główny podzielony jest na:

– strefę dla studentów z wejściem od strony zachodniej/kampusu  centralnie położoną względem schodów czytelni i przy kawiarni. Z tego wejścia najmniej widać szatnię, zakłada się jednak, że studenci, jako stali użytkownicy świetnie orientują się w układzie biblioteki. Studenci w czytelni poruszają się głównymi schodami i windą znajdującą się już w strefie dostępnej po okazaniu karty bibliotecznej.

– strefę dla gości wystaw/konferencji z wejściem od strony północnej/głównych parkingów, położoną w taki sposób, że wchodząc wejściem od razu widać szatnię, infopunkt/portiernię, kawiarnię, wahadło Foucaulta, część demonstratorium i centrum multimedialnego a także windy prowadzące do sali konferencyjnej i wystawowej. Tę część obsługują dwie windy, w związku z możliwością większego jednokrotnego napływu gości. Od północno-zachodniej strony umieszczony jest też na elewacji wyświetlacz ledowy wpisany z okładzinę elewacyjną, który umożliwia informowanie o odbywających się w budynku wystawach i konferencjach.

– strefę demonstratorium z oddzielnym wejściem od strony południowej. Strefa ta projektowana jest jako strefa popularyzatorska, dlatego obiekty tej strefy zlokalizowane są przy wejściu dla studentów i gości konferencji oraz dlatego jest ona zlokalizowana na parterze przy przeszklonych ścianach.

– strefa centrum multimedialnego od strony wschodniej, widoczna ze wszystkich wejść, ze względu na charakter zlokalizowanych obiektów, umiejscowiona w najciemniejszym miejscu hallu.

W hallu głównym, przy ścianie południowej – ścianie, która sąsiaduje z przyszłą rozbudową biblioteki, znajduje się także wrzutnia nocna z sorterem oraz wejście dla pracowników. Winda przeznaczona dla pracowników nie ma wyjścia na stronę hallu głównego.

KOMUNIKACJA

Budynek obsługuje 5 wind:

1. jedna winda w bibliotece w strefie dostępnej po okazaniu karty bibliotecznej; kondygnacje 0-+2. Winda jest przeszklona z trzech stron. Winda ma charakter pomocowy, ponieważ zasadnicza komunikacja pomiędzy piętrami czytelni odbywa się poprzez schody główne.
2. jedna winda przy południowej ścianie, przy wejściu dla pracowników, obsługuje ich komunikację do magazynów i do strefy biurowej; kondygnacje -1-+3. Winda na kondygnacji 0 nie ma wejścia od strony głównego hallu, by uniknąć mylnego użytkowania windy przez osoby nieuprawnione. Winda w razie szczególnych potrzeb może obsługiwać wyższe kondygnacje czytelni.
3. dwie windy przy północnej ścianie, obsługują ruch do sal konferencyjnych i wystawowych, archiwum oraz część biur; kondygnacje -1-+3. Winda w razie szczególnych potrzeb może obsługiwać wyższe kondygnacje czytelni.
4. jedna winda do przewozu książek, w magazynie, sorterze i wypożyczalni. Winda obsługuje ruch książek w bibliotece. W razie potrzeby może być powiększona liczba wind.

Pomiędzy oboma skrzydłami administracyjnymi zaprojektowana została przeszklona kładka umożliwiająca komunikację pomiędzy strefą oddziałów gromadzenia i opracowywania zbiorów a strefą wydawnictw i digitalizacji biblioteki. Obie te strefy mogą jednak funkcjonować niezależnie i z projektowanej kładki można zrezygnować.

Do magazynów na kondygnacji -1 doprowadzona jest rampa samochodowa z zewnątrz.

Ewakuacja spełnia wymogi ZLIII i prowadzona jest przez główne klatki ewakuacyjne oraz bezpośrednio na zewnątrz budynku: na teren dookoła obiektu i na taras zielony.

OPIS MATERIAŁÓW:

Konstrukcja: żelbetowa oparta na słupach i usztywniających rdzeniach klatek schodowych, lokalnie konstrukcja oparta na belkach stalowych i kratownicach stalowych. Dach zielony nad czytelnią oparty o kratownice stalowe, pozostałe stropy żelbetowe oparte na belkach żelbetowych. Ławy fundamentowe lub płyta fundamentowa żelbetowa.

Materiały wykończeniowe:

Elewacja pokryta żyletkami wykonanymi z podkonstrukcji stalowej i płyt włóknowo-cementowych, ściany elewacji pokryte płytami włóknowo-cementowymi/tynkiem cementowym. Żyletki montowane do podkonstrukcji stalowej, montowanej do ściany poprzez przekładki termiczne.

Przeszkalania w głównych pomieszczeniach ogólnych wykonane jako bezszprosowe oparte na słupkach szklanych lub aluminiowych pozostała stolarka aluminiowa

Dachy zielone i izolowane EPDM

Posadzki wykonane z płyt granitowych jasnych i ciemnych oraz paneli drewnianych w pomieszczeniach ogólnych oraz paneli drewnianych i wykładzin w pokojach biurowych. W większości budynku podłogi podniesione.

Schody czytelni wykonane z płyt drewnianych ze skrzyniami na książki, na schodach lokalnie siedziska tapicerowane/poduszki/fotele

Wewnętrzna stolarka aluminiowa

ROZWIĄZANIA ENERGOOSZCZĘDNE INSTALACJI

1. Budynek oparty na systemie wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej zaopatrzonej w rekuperatory ciepła. Główne centrale wentylacyjne obsługujące pomieszczenia użytkowane w ciągu całego dnia pracy biblioteki na dachu, piony wentylacyjne umiejscowione przy klatkach schodowych i łazienkach. W pomieszczeniach wykorzystywanych w sposób nieregularny i nieciągły (sale konferencyjne, wystawowe, ideabox) lokalne, podwieszane centrale wentylacyjne.
2. Jako dolne źródło ciepła przeznaczone do wspomagania grzania budynku wykorzystano gruntowe wymienniki ciepła zlokalizowane w nasypie ziemi od wschodniej strony budynku. Wymiennik stosowany także do chłodzenia budynku w lecie.
3. System paneli fotowoltaicznych z prądem wykorzystywanym do obsługi budynku, w tym central wentylacyjnych.
4. Energooszczędne wyposażenie LED.
5. 20-centymetrowa warstwa izolacji na ścianach budynku i 25 centymetrowa warstwa na dachu.
6. Żyletki elewacyjne chroniące przed przegrzaniem budynku
7. Eliminacja mostków termicznych