Sorry, no posts matched your criteria.
Sorry, no posts matched your criteria.
I NAGRODA EX AEQUO W KONKURSIE ARCHITEKTONICZNYM, 2017 r.
Zespół autorski: Mateusz Gierszon, Ewelina Siestrzewitowska, Antoni Surowiak
.
standard energetyczny: zgodny z WT
dodatkowe: partycypacyjny system projektowania i budowy mieszkań
IDEA:
.
Przedstawiony projekt konkursowy budynku mieszkalnego ma za zadanie ukazywać zasady jakimi kieruje się i przedstawiać cele jakie stawiane są PARTYCYPACYJNEMU MODELOWI BUDOWY domów mieszkalnych opartych na prefabrykacji i częściowemu współudziałowi mieszkańców w budowie.
Współudział w budowie osiedla możliwy jest w przynajmniej dwóch modelach prawno-organizacyjnych, które mają zastosowanie w programie MIESZKANIE+: budownictwie komunalnym i budownictwie społecznym w ramach TBS:
.
a\ Model podstawowej partycypacji mieszkańców:
Dzięki eliminacji ścian konstrukcyjnych w obrębie modułu mieszkalnego oraz lokalizacji pionów instalacyjnych po obu stronach mieszkania, wzdłuż ścian poprzecznych możliwe jest dowolne kształtowanie przestrzeni wewnętrznych przez mieszkańców za pomocą lekkich ścian działowych. Dzięki temu mieszkańcy mogą partycypować w budowie w zakresie: budowy ścian działowych, instalacji wewnętrznych i wykończenia.
Dodatkowo zastosowane w inwestycji, prefabrykowane elementy składane przez profesjonalną ekipę (lekka ściana szkieletowa SZ1, połączenia pomiędzy poszczególnymi modułami mieszkalnymi) umożliwiają późniejsze zmiany w układzie funkcjonalnym mieszkań oraz zmianę geometrii lub lokalizacji okien.
Model podstawowej partycypacji mieszkańców możliwy jest do zastosowania np. w modelu TBS: Model ten zakłada, że zakres partycypacji mieszkańców (koszty pracy i materiałów) nie przekroczy 25% kosztów budowy oraz, że będzie to policzone jako ich partycypacja w kosztach. Mieszkania osób, które nie zdecydowały się na taką formę aportu wykonane zostaną przez profesjonalną ekipę.
Natomiast w modelu komunalnym możliwe jest wykonanie takiego zakresu prac mieszkańców w zamian za udział w projektowaniu danego mieszkania, przydział poza kolejką do konkretnego mieszkania oraz czasowym obniżeniu czynszu dla mieszkańca (wyliczonym na podstawie roboczogodzin na budowie i kosztów materiałów). Możliwe jest by mieszkaniec wydłużał okres obniżki czynszu poprzez pracę przy budowie innych mieszkań: mieszkań osób starszych, niepełnosprawnych czy mieszkań chronionych (tutaj już inwestor płaci za materiały).
Model ten posiada szereg zalet: obniża koszty inwestycji o cenę budowy ścian działowych, instalacji wewnętrznych i wykończenia oraz pracę na budowie mieszkańców (za cenę obniżonego czasowo czynszu), mieszkańcom daje natomiast, oprócz obniżenia czynszu, wpływ na inwestycję, szkolenia i doświadczenie oraz zaczyn lokalnej społeczności (wspólna praca).
b\ Model poszerzonej partycypacji mieszkańców :
Model poszerzonej partycypacji mieszkańców zakłada, że: garaż podziemny, klatki schodowe i galerie oraz prefabrykowane elementy konstrukcyjne i ich izolacje, instalacje i zagospodarowanie podwórka wykonane są przez profesjonalną ekipę. Mieszkańcy budują: szkieletowe ścianki działowe, szkieletowe ściany osłonowe, strop wewnątrzlokalowy i schody w mieszkaniach 2-kondygnacyjnych oraz instalacje wewnętrzne i wykańczają mieszkania. Taki model inwestycji jest możliwy dzięki preferencyjnej dla mieszkańców, drewnianej technologii budowy ścianek działowych i zewnętrznych ścian osłonowych.
Poszerzony zakres partycypacji możliwy jest w np. poszerzonym modelu komunalnym. W modelu tym samorząd jest inwestorem a mieszkania stanowią własność miasta, jednak przyszli mieszkańcy partycypują w projektowaniu budynków (układ pomieszczeń, projekt dziedzińca) oraz są zatrudnieni na budowie. Po określeniu potrzeb i zakresu inwestycji, na pierwszym etapie projektu w urzędzie miasta wyznaczany jest zespół do zarządzania projektem, następnie wraz z urzędem pracy uruchamiane są roboty publiczne. W ramach robót publicznych samorząd oferuje mieszkańcom gminy szkolenia i zatrudnienie na czas budowy domów oraz dodatkowo: pierwszeństwo w przydziale mieszkań komunalnych, w których budowie brało się udział, oraz partycypację w projektowaniu budynków i zagospodarowania terenu. Urząd zleca także zewnętrznym firmom prace związane z budową garażu, klatek schodowych, montażem żelbetowych elementów prefabrykowanych i instalacji. Mieszkańcy budują mieszkania dla siebie oraz mieszkania komunale, socjalne i chronione dla osób, które nie są w stanie brać udziału w budowie. Istnieje możliwość by mieszkańcy-budowniczowie mogli być dodatkowo szkoleni do opieki nad sąsiadami – lokatorami mieszkań chronionych. Docelowo środki publiczne pokrywają całkowicie koszty budowy a instytucja publiczna zostaje właścicielem mieszkań komunalnych socjalnych i chronionych. Część mieszkań przypada jako najem mieszkańcom – budowniczym, pozostała część pozostaje w dyspozycji urzędu.
Mieszkańcy partycypują w inwestycji poprzez płatną pracę na budowie, nie otrzymują w związku z tym dodatkowo żadnych udziałów we własności budynku ani obniżek czynszu. Korzyściami uzyskanymi przez mieszkańców, poza zapłatą za pracę, szkoleniami, zdobytym doświadczeniem i profitami społecznymi, jest przydział w konkretnym mieszkaniu komunalnym poza kolejką chętnych i udział w projektowaniu, a więc indywidualizacja przestrzeni tego mieszkania.
.
Dodatkowo dzięki małemu modułowi i możliwości elastycznego kształtowania układu mieszkań możliwe jest zaangażowanie mieszkańców w proces projektowania nie tylko własnych mieszkań, ale także całego zespołu: budynków złożonych z „klocków” modułów mieszkalnych.
W związku z zakładaną możliwością użycia wymienionych wyżej modeli partycypacji dobór technologii i rozwiązań architektonicznych przewidzianych w projekcie opierają się na następujących zasadach:
– dostępność techniczna i „fizyczna” (łatwość budowy) technologii w zakresie budowy przewidzianej dla mieszkańców (lekkie konstrukcje drewniane),
– dobór takich technologii, by praca na budowie osiedla mogła być traktowana jako doświadczenie i ułatwiała znalezienie pracy (wykorzystanie popularnych w Polsce technologii),
– modularność i elastyczność konstrukcji,
– częściowe zaangażowanie mieszkańców w proces projektowania i budowy,
– dostępność finansowa.
Prezentowany projekt wykonany zgodnie z powyższymi zasadami i całościowym podejściem do procesu projektowani i budowy prowadzić ma do spełnienia celów stawianych budownictwu społecznemu:
– Zaangażowanie mieszkańców w proces projektowania i budowy, obok rozwiązań architektonicznych zapewniających gradację prywatności przestrzeni i szereg kameralnych przestrzeni jest tym, co wspomagać ma poczucie zadomowienia i odpowiedzialności za przestrzeń, a przez to większą trwałość budynku.
– Elastyczny układ mieszkań, możliwość łączenia modułów mieszkaniowych i dobór odpowiedniej technologii ścian osłonowych prowadzić ma do indywidualizacji środowiska mieszkaniowego i możliwości reakcji na zmieniające się potrzeby mieszkańców.
– Zaangażowanie mieszkańców w budowę wspomagać ma rozwój indywidualny mieszkańców.
– Całość prac związanych z wspólnotowym modelem projektowania i budowy oraz układ przestrzeni publicznych i gradacja przestrzeni prywatnych wspomagać mają rozwój lokalnej wspólnoty.
.
ZAGOSPODAROWANIE TRENU:
.
Główną ulicą osiedla jest ulica wyznaczona w MPZP na osi W-E, łącząca ul. Korczaka z ul. Babiego Lata, na nią nałożony jest główny plac osiedla z usługami znajdującymi się w parterach budynków. Dodatkowo lokale usługowe proponuje się w budynkach tworzących pierzeje ulicy W-E. Od głównej ulicy uchodzą uliczki osiedlowe. Proponowany układ ma charakter miejski, kwartałowy, z jasno wydzielonymi przestrzeniami publicznymi ulic i placów oraz sąsiedzkimi przestrzeniami półpublicznymi. Kwartały są wymknięte od drogi publicznej a otwarcia posiadają od dróg osiedlowych lub od części spacerowej w południowej części osiedla. Dzięki takiemu zabiegowi, mimo wydzielenia podwórek osiedli, komunikacja wewnątrzosiedlowa jest ułatwiona.
W południowo-wschodniej części osiedla, na trenach płytkiej eksploatacji górniczej zlokalizowane są aleja spacerowa i parkingi osiedlowe z wybiegiem dla psów. Na tym terenie, na jego granicy zlokalizowany został tylko jeden kwartał zabudowy bez garaży podziemnych. Traktowane jest to jako kompromis pomiędzy dodatkowymi nakładami jakie trzeba ponieść przy lokowaniu budynku na takim terenie a potrzebą intensywnego wykorzystania działki oraz zapewnieniem ciągłości pierzei od ul. Korczaka.
W południowo-zachodniej części działki na terenie o dużym spadku zlokalizowano jeden pełny kwartał zabudowy oraz część drugiego. Dzięki modułowemu układowi mieszkań i klatek schodowych wprowadzanie w budynku dylatacji i swobodne obniżenie poszczególnych skrzydeł nie sprawiło żadnych dodatkowych problemów. W tej części spadek terenu został wykorzystany do wprowadzenia wjazdów do garaży podziemnych z poziomu ulicy, bez potrzeby budowy ramp.
Na osiedlu zaprojektowano dwa ciągi spacerowe spinające zielone podwórka poszczególnych kwartałów. Ciągi te ułatwiają komunikacje pomiędzy placami zabaw oraz wzdłuż nich projektowane są zewnętrzne siłownie. W południowej części osiedla zlokalizowana jest też osiedlowa siłownia zewnętrzna. Oba ciągi wychodzą na północno-wschodni skraj projektowanego osiedla z kilku powodów:
– lokalizacji istniejącej, zabytkowej wieży ciśnień, która stać się może lokalną atrakcją i miejscem lokalizacji usług,
– planowanej lokalizacji parku na północ od wieży ciśnień,
– możliwości lokalizacji usług typu osiedlowy dom kultury w formie niewielkiego pawilonu, zespołu zabudowy z kontenerów itp. na terenie przeznaczonym pod parking w północno-wschodnim narożniku działki.
.
KWARTAŁ:
.
Zespół złożony jest z kwartałów na bazie litery C z otwarciem dziedzińca w stronę południową, co gwarantuje odpowiednie doświetlenie mieszkań oraz przestrzeni podwórka. Modelowy kwartał posiada następujące cechy:
a\ Budynek galeriowy umiejscowiony jest od strony północnej i od głównej ulicy (otwiera się na dziedziniec), budynki korytarzowe otwierają się na ulice boczne i działki sąsiednie i są oświetlone światłem W i E.
b\ Na teren zespołu możliwe są 3 wejścia: przez klatkę schodową w galeriowcu, bramę w budynku od strony W i przejazd pożarowy od strony W
c\ Wejście do klatek schodowych możliwe jest tylko od strony dziedzińca, wyjątkiem jest środkowa klatka w budynku galeriowym, zapewnia to zwiększony ruch na terenie dziedzińca oraz wejście do klatek z przestrzeni półpublicznych, a zatem zwiększone bezpieczeństw
d\ wyjścia z garażu podziemnego prowadzą na dziedziniec, nie są przypisane do klatek schodowych (dzięki temu możliwe jest obsłużenie zespołu dwoma wyjściami z garażu oraz równy dostęp do garażu mieszkańców budynków, pod którymi znajduje się garaż i tych, pod którymi garażu nie ma)
e\ elementami oddzielającymi mieszkania od ruchu ulicznego są:
– przydomowe ogródki od W i E,
– roślinność płożąca w donicach pod galeriami od strony N
.
GRADACJA PRYWATNOŚCI:
.
Prywatność przestrzeni jest stopniowana, zapewniając okazję do spotkań w półprywatnych, kameralnych, wspólnych przestrzeniach:
a\ Zewnętrzne przestrzennie publiczne: chodniki dookoła zespołu zabudowy, oddzielone od mieszkań przydomowymi ogródkami (el. E i W) oraz wyniesionymi donicami z zielenią płożącą (N)
b\ Zewnętrzne przestrzenie półpubliczne: wewnętrzny dziedziniec z placem zabaw i stawem. Podzielony na mniejsze części za pomocą wydzielających przestrzeń pagórków.
c\ Zewnętrzne przestrzenie półprywatne: przestrzenie klatek schodowych, korytarzy i galerii, które obsługują więcej niż 2 mieszkania zostały zaprojektowane w taki sposób, by zmniejszyć długość korytarzy, kończyć je oknami, wprowadzać poszerzenia jako miejsca spotkań i przygodnych rozmów. Przestrzenie galerii, mimo że wizualnie zespolone, w rzeczywistości są podzielone na ciągi komunikacyjne przydzielone do poszczególnych klatek schodowych bez możliwości przejść między nimi i prywatne balkony. Podział długich ciągów komunikacyjnych na krótsze, przydzielone do konkretnych mieszkań za cel ma zwiększyć poczucie prywatności, bezpieczeństwa i odpowiedzialności za daną przestrzeń.
d\ Zewnętrzne przestrzenie współdzielone: przestrzenie galerii i tarasów obsługujące tylko2 mieszkania: przestrzenie niemalże prywatne, wydzielone z dróg komunikacji ogólnej, przestrzenie gdzie bezpiecznie można trzymać rower, wózek, porozmawiać z sąsiadem itp.
e\ Zewnętrzne przestrzenie prywatne: ogródki przydomowe i balkony: mimo, że prywatne to wciąż nie wydzielone na tyle by uniemożliwiać komunikację i spotkanie z sąsiadem, jednocześnie wydzielone od przestrzeni półpublicznych i publicznych zielenią i wałami ziemi.
.
Dodatkowo projekt zakłada wydzielenie mieszkań na potrzeby mieszkań dla niepełnosprawnych i mieszkań chronionych częściowo w układzie cohausingu jako oddzielnych mieszkań zaopatrzonych jednak w przestrzeń wspólną pokoju dziennego z zapleczem kuchennym do wspólnego życia i wzajemnego wspierania się. Dzięki zastosowaniu układu korytarzowego budynku, możliwe jest wydzielanie takich przestrzeni także w innych częściach zespołu np. jako mieszkań przeznaczonych dla osób starszych.
Na potrzeby wspólnoty wydzielony jest jeden z lokali mieszkalnych na parterze jako sala zebrań i warsztatów, oraz pomieszczenia w garażu podziemnym: warsztat i garaż rowerowy. Nie wydziela się wózkowni ponieważ rolę taką spełniać mają przestrzenie półprywatne i dzielone. Możliwym jest także przeznaczenie lokalu lub kilku lokali na parterze pod potrzeby przedszkola/żłobka.
.
MIESZKANIA:
.
a\ Mieszkania oparte o 2 typy rozpiętości ukształtowane są w taki sposób, by stworzyć układ funkcjonalny zgodny z zasadami budownictwa energooszczędnego: od S, N, W znajdują się pomieszczenia dzienne i sypialnie, od N i korytarzy w przypadku korytarzowców znajdują się kuchnie i łazienki. Taki układ owocuje tym, że piony instalacyjne zlokalizowane są jedynie w części mieszkania przy wejściu, wzdłuż obu nośnych ścian bocznych. W ten sposób nie przeszkadzają przy swobodnym kształtowaniu mieszkania w ramach jednego modułu, nie przeszkadzają także przy łączeniu mieszkań, ponieważ miejsca tego łączenia są z góry ustalone przez geometrię prefabrykatów ściennych, a umożliwiają swobodę w umiejscowieniu łazienki i kuchni.
b\ W większości przypadków kuchnie są bezpośrednio połączone z pokojami dziennymi. W mieszkaniach M2 i M2 NPS w zabudowie galeriowej, M3, M4, M5 kuchnie są oddzielnymi pomieszczeniami z oknem, w mieszkaniach M2 i M2 NPS w zabudowie korytarzowej są to aneksy kuchenne.
c\ Mieszkania M3, M4, M5 posiadają balkony lub tarasy, mieszkania M2 posiadają portfenetry, co obniża koszty inwestycji. Elementem poprawiającym funkcjonalność niewielkich balkonów i do pewnego stopnia rekompensującym ich brak w mieszkaniach M2 są podwójne portfenetry (szer. 1,5m)
d\ Mieszkania M3 i M5 posiadają dostęp przynajmniej do 2 ścian zewnętrznych.
.
OPIS ROZWIĄZAŃ TECHNOLOGICZNYCH:
.
W związku z ZASADĄ PARTYCYPACJI MIESZKAŃCÓW NA BUDOWIE dobór technologii zakłada:
a\Wykorzystanie konstrukcji żelbetowej:
– W zakresie piwnic: monolitycznej. Konstrukcja piwnic opiera się na konstrukcji słupowo-ryglowej i żelbetowych ścianach oporowych.
– W zakresie konstrukcji od parteru po dach (SZ3): prefabrykowanej. Konstrukcja oparta jest o system konstrukcyjny ścianowy poprzeczny do elewacji budynku oraz stropy żelbetowe prefabrykowane panelowe. Projekt zakłada wykorzystanie typowej konstrukcji ścianowej i płyty możliwe do wykonania przez większość działających w Polsce producentów prefabrykatów betonowych. Aby ułatwić łączenie mieszkań, wewnętrzne prefabrykowane ściany nośne projektuje się jako ściany z trzema „przejściami” o wymiarach 120x210cm zamurowanymi na budowie bloczkami silikatowymi. Ściany prefabrykowane izolowane na budowie styropianem gr. 17cm (standard wymagany od 2021 roku).
W przypadku wyboru poszerzonego modelu partycypacji mieszkańców zakłada się możliwość stosowania wewnątrzlokalowych stropów drewnianych
Dodatkowo zakłada się wykonanie konstrukcji galerii, balkonów i klatek schodowych w budynku o układzie galeriowym jako części o niezależnej konstrukcji opartej o prefabrykowane stropy panelowe i ściany żelbetowe i słupy stalowe. Niezależny układ konstrukcyjny, galerii, balkonów i zimnych klatek schodowych eliminuje mostki termiczne. Klatki schodowe w części o układzie galeriowym: schody i stopy prefabrykowane oparte o konstrukcję stalową
b\Nienośne zewnętrzne ściany osłonowe planowane są jako:
– Ściany murowane (SZ2), wykonane z bloczków silikatowych i izolowane. Ściany izolowane styropianem gr. 17cm.
– Ściany z lekkiego szkieletu drewnianego (SZ1) ściany wykonane z lekkiego szkieletu drewnianego osadzanego w ramach konstrukcji nośnej wykonanego w systemie prefabrykacji lub na budowie w zależności od przyjętego stopnia partycypacji mieszkańców. Posłużenie się lekkim szkieletem drewnianym związane jest z chęcią zapewnienia możliwości elastycznej zmiany rozkładu pomieszczeń, łączenia mieszkań itp. a co za tym idzie: zmiany geometrii i lokalizacji okien. W związku z tym, aby ta zmiana była łatwa do przeprowadzenia, warstwa, która wymaga bezwzględnej szczelności: paroizolacja, została wykonana z płyt OSB doszczelnianych taśmami, co ułatwia późniejsze ingerencje w strukturę ściany,
Ściany wewnętrzne w obrębie modułu mieszkalnego przewidziane są jako lekkie ściany działowe, w technologii lekkiego szkieletu drewnianego.
.
