<NASTĘPNY

KONKURS NA OPRACOWANIE KONCEPCJI OSIEDLA Z MIESZKANIAMI MIEJSKIMI PRZY UL. 1 SIERPNIA WE WŁOCHACH W WARSZAWIE

POPRZEDNI>

Prezentowany poniżej projekt jest próbą odpowiedzi na temat osiedla mieszkaniowego jako, miejsca życia lokalnej społeczności. Niewątpliwie zarówno narzucony przez Inwestora program społeczny, jak i prezentowane rozwiązania projektowe będą dobrą bazą do ukształtowania się społeczności w skali lokalnej i w skali osiedla.Rozwiązania projektowe umożliwią stworzenie zabudowy charakterystycznej a jednocześnie spójnej z sąsiednim osiedlem, budowę lokalnej tożsamości na bazie historii miejsca i poprzez zachowane artefakty.Kompozycja urbanistyczna.

WARSOWIN.NIEMATERIALNE DZIEDZICTWO
Zabudowa dawnej fabryki Warsowin przeznaczona jest do rozbiórki. Nie jest to jednak nieciekawa architektura a samo przedsiębiorstwo – producent win, musztard i octów warte jest pozostania w pamięci – co podkreślone zostało poprzez nadanie nazwy “Warsowin” uliczce prowadzącej na teren działki.Na postindustrialną architekturę dawnych zakładów składa się budynek produkcyjno-administracyjny z Dwudziestolecia Międzywojennego, hala produkcyjna z drugiej połowy XX wieku, stalowe: wiata i komin oraz drobne zabudowania magazynowe. Stan i jakość architektury dwóch pierwszych budynków wskazuje na to, że mogą one wciąż służyć jako część usługowa osiedla (pierwszy) i zadaszona przestrzeń publiczna (drugi). Także wiata i komin mogą pozostać jako symbole postindustrialnego dziedzictwa. Za pozostawieniem istniejącej zabudowy stoi kilka argumentów:1. Osiedle projektowane jest w zurbanizowanym terenie z własna historią. Jest to jednocześnie historia niebanalnego zakładu, która może stać się zaczynem lokalnej tożsamości: kotwiczyć zaprojektowane osiedle w przestrzeni ale też mapie mentalnej czy historii. Takie użycie historii miejsca pozwoli wyróżnić osiedle i ich mieszkańców z otaczającego z każdej niemal strony osiedla Jadwisin.2. Pozostawienie istniejących budynków, pozwala na uruchomienie programu tworzenie lokalnej społeczności już w trakcie budowy, przed wprowadzeniem się mieszkańców. Etapowanie budowy, które rozpocznie się od budynku wschodniego pozwoli wykorzystać wyremontowane przestrzenie istniejącego budynku produkcyjno-administracyjnego jako centrum lokalnego.3. Pozostawienie istniejących budynków pozwala zmniejszyć ilość odpadów budowlanych, a co za tym idzie zredukować ilość energii wbudowanej w budynki osiedla.4. Istniejąca zabudowa kotwiczy osiedle w miejscu i historii ale jest także fizycznym reliktem, niezłej jakości architekturą, która pozwala na zróżnicowane, ciekawe ukształtowanie przyziemi budynków,tworząc architekturę o ludzkiej skali.
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
Działka konkursowa posiada już swoją historię zapisaną nie tylko w istniejącej zabudowie, ale też w elementach infrastruktury, układzie budynków czy rosnących tam roślinach. Istniejąca zabudowa ma w częsci “przedwojenny” rodowód i stosunkowo wysoką jakość a hale z drugiej połowy XX wieku mogą być atrakcyjnymi przestrzeniami publicznymi. Z drugiej strony: jednoznaczny kontekst urbanistyczny -urbanistyka osiedli modernistycznych – jest odmienny niż układ zabudowy w obrębie działki.Z tych powodów: historii miejsca i kontekstu urbanistycznego zaprojektowano osiedle jako układ dwupiętrowy:przyziemie z zachowaniem istniejącej zabudowy, elementów przemysłowej infrastruktury, tworzącymi drobnoskalowe, bezpośrednie otoczenie człowieka oraz wyższe kondygnacje jako budynki mieszkalne, w modernistycznym układzie grzebieniowym “nasadzone” na istniejącą zabudowę, jako kolejna “warstwa stratygraficzna”. Jest to podstawowa idea urbanistyczna, ale zapewnia ona nie tylko na jasne odczytanie zasad, na których ukształtowane jest osiedla, ale spełnia też ona wielorakie usługi:Jasne nawiązanie wyższą “warstwą stratygraficzną” do urbanistyki modernistycznej pozwala na maksymalne spełnienie wymagań dotyczących przesłaniania i nasłonecznienia mieszkań a także ochrony przed hałasem od istniejącej trasy kolejowej (a w przyszłości trasy samochodowej). Ten układ jest wydajny i ekonomicznie racjonalny, także pod względem ograniczeń związanych z dopuszczalną powierzchnią zabudowy, która wymuszała zwarte, wysokie budynki.Jednocześnie – inaczej niż w urbanistyce modernistycznej do której nawiązuje projekt – koncepcja “warstw stratygraficznych” zapewnia zmniejszenie odczuwalnej skali założenia, zapewniając różnorodną, drobnoskalową zabudowę w obrębie najniższych kondygnacji.Ze względu na lokalizację terenu – pomiędzy dwoma ciągami zieleni – projektowana zabudowa, lokalizacja funkcji oraz ukształtowanie terenu na celu mają utworzenie w obrębie osiedla węzła i głównego punktu spotkań dla mieszkańców osiedla i terenów sąsiednich przy jednoczesnym przestrzennym wydzieleniu części terenu jako“wewnątrzosiedlowych” podwórek i urządzaniu ogrodów społecznościowych na dachu istniejącego budynku.Lokalizacja otwartego osiedla w miejscu aktualnie zamkniętym wypełni funkcjonalną lukę w skali okolicy i połączy ze sobą dwa obszary o większym skupisku funkcji. W tym celu osiedle przecięte jest układem ścieżek i placów łączących tereny zieleni po obu stronach osiedla z parterami usługowymi. Wzdłuż głównego ciągu rozmieszczono funkcje rekreacyjne – altany, place zabaw oraz skatepark w dawnej hali produkcyjnej. Takie dwutorowe działanie: “zszywania miasta i ciągów zieleni” wraz z utworzeniem centrum lokalnego oraz tworzenie wewnątrzosiedlowych podwórek daje przestrzenne podstawy do kształtowania się lokalnej społeczności zarówno w skali osiedla jak i skali lokalnej.Ideą zagospodarowania osiedla jest współdzielenie przestrzeni – zakładamy, że w przyszłości możliwe będzie udostępnienie spacerowiczom alejek na terenach ogródków działkowych wraz z wyznaczeniem części obszaru jako ogólnodostępnego ogrodu społecznego lub wypoczynkowego.
ZIELEŃ I GOSPODARKA WODĄ OPADOWĄ
Obecnie teren działki jest powoli przejmowany przez spontaniczną roślinność ruderalną – czwartą przyrodę.Oczywiście podczas budowy większość tej zieleni ulegnie zniszczeniu, jednak zakładamy ocalenie fragmentów tej roślinności przy północnej granicy działki oraz w formie grodu ruderalnego od południowej strony adaptowanych budynków. Mchy zarastające obecnie powierzchnie asfaltowe posłużą do zrobienia zielonego graffiti na północnych ścianach adaptowanych budynków.Zieleń na terenie osiedla będzie miała charakter swobodny, przenikający się z powierzchniami utwardzonymi,tworząc nieregularną granice między tym co uporządkowane i swobodne. W tej scenerii planowane jest łagodne zróżnicowanie wysokości terenu służące do wydzielenia stref o różnych funkcjach. Wzniesienia porośnięte będą swobodnie rosnącymi krzewami i drzewami (w przeważającej mierze gatunków rodzimych) i obsiane łąkami kwietnymi i ziołowymi murawami rekreacyjnymi. Część terenu będzie stanowiła płytkie, zielone niecki zbierające wodę deszczową w przypadku nawalnych deszczy. Woda będzie odprowadzane poprzez ewapotranspirację oraz infiltrację.Zieleń będzie łatwa w utrzymaniu i przyjazna dla zwierząt. Pomiędzy roślinami umieszczane będą sterty suchych gałązek, martwe pnie pochodzące z wycinki służące jako schronienie dla drobnych ssaków i owadów.Zieleń osiedla oraz ukształtowanie tworzy naturalny krajobraz zabawy (playscape) oferujący możliwość swobodnego biegania po górkach, skakania po kamieniach w ogrodach deszczowych. W wyznaczonych strefach
rozmieszczone będą również urządzenia zabawowe – z naturalnych materiałów – będą to urządzenia do wspinania,zjeżdżalnia, zabaw piaskiem czy odgrywania ról. Na jednej z adaptowanych wiat powieszona będzie wieloosobowa huśtawka linowa. Przestrzeń osiedla oferuje możliwości integracji społeczności sąsiedzkiej poprzez zabawę i wspólny wypoczynek.
ARCHITEKTURA
Koncepcja “warstw stratygraficznych” wyraża się nie tylko w kontraście w urbanistyki postindustrialnej i modernistycznej, ale także na napięciu pomiędzy racjonalną, jasną, uporządkowaną architekturą budynków mieszkalnych, a różnorodnym, częściowo poprzemysłowym “parterem” publiczno-usługowym. W celu spotęgowania tego kontrastu wprowadzono jasną granicę między usługowo-pofabryczną i mieszkaniową strefą w postaci poziomego gzymsu i ukształtowania budynków na słupach stojących nad drobnoskalowym parterem. Taki zabieg umożliwia też przejście z konstrukcyjnego modułu optymalnego dla mieszkań na moduł optymalny dla usług i garażu, Podział ten ma swój wyraz w kolorystyce i charakterze elewacji. Parter społeczny Warsowin jako świadek, relikt i potencjał. Autentyczność zachowanych budynków, w tym ślady mijającego czasu, może dać nowym funkcjom społecznym moc przyciągania zarówno nowych i starych mieszkańców dzielnicy. Integracja obu tych społeczności jest kluczowym elementem dla powodzenia inwestycji. Lokalizacja w MALu i Placówki Wsparcia Dziennego w obrębie osiedla pozwala o nich myśleć nie tylko jako o centrum aktywności lokalnej, ale całej dzielnicy.
Mieszkania
Zdyscyplinowany układ mieszkań jest pochodną dyscypliny konstrukcyjnej i charakteru elewacji w części mieszkalnej (w kontraście do części usługowej). Ciąg pomieszczeń pomocniczych w osi budynku i główne pomieszczenia mieszkalne przy elewacjach zmniejszają koszty inwestycji związane z instalacjami i zapewniają wydajne i racjonalne rozplanowanie budynku. Ten zdyscyplinowany wyraz jest powtórzony także w układzie loggi, co umożliwia odznaczać się wszelkim przejawom swobodnego życia mieszkańców na neutralnym tle budynków. Elastyczność konstrukcji i dyscyplina lokalizacji instalacji oraz unifikacja stolarki okiennej ułatwi w przyszłości zmiany wielkości i przebudowy w obrębie mieszkań, co zmniejszy koszty dostosowywania mieszkań do nowych lokatorów lub ich zmiennych potrzeb.
Struktura mieszkań
Projektowane budynki poprzez elastyczną strukturę pozwala na zaproponowanie różnorodnych w typie i dopasowujących się do zmiennych wymagań mieszkań. Proporcje poszczególnych modułów umożliwiają różnorodną aranżację danego typu mieszkania np. mieszkanie M1 może posiada warianty dla młodych-dorosłych i dla osób starszych jednocześnie możliwe jest łączenie i dzielenie mieszkań. Mieszkanie może zmieniać się wraz z najemcą, ale także najemca może zmieniać mieszkania w ramach osiedla, ponieważ projekt zapewnia zróżnicowaną ofertę mieszkań w ramach jednej kondygnacji i jednej klatki schodowej. Takie podejście jest jednocześnie gwarantem zapewnienia odpowiedniej struktury miksu społecznego i różnorodności demograficznej. Takie podejście, zakładając bogate zaplecze infrastruktury społecznej: MAL, PWD, place zabaw i rekreacji umożliwić ma ukształtowanie się wielopokoleniowej, zintegrowanej społeczności.
Usługi
Miejsce Aktywności Lokalnej oraz Placówka Wsparcia Dziennego zostały zlokalizowane w centrum osiedla, w rozbudowanym budynku administracyjnym budynku dawnego Warsowinu. Budynek z okresu dwudziestolecia międzywojennego dotrwał do naszych czasów w bardzo dobrym stanie technicznym. Potężna konstrukcja budynku, świadczy iż początkowo służył jako budynek produkcyjny. Adaptacja obiektu i uniknięcie drogich
rozbiórek, wpisuje się w koncepcję zrównoważonego rozwoju, zapewni kontynuację tożsamości miejsca, pozwoli na obniżenie kosztów budowy oraz umożliwi szybszy start funkcji społecznych inwestycji. Miejsca aktywności lokalnej będzie tworzyło relacje pomiędzy dotychczasowymi i nowymi mieszkańcami osiedla na długo przed powstaniem budynków mieszkalnych. Obie funkcje społeczne zostały zaprojektowane jako osobne, niezależne instytucje, które dzięki swojej bliskości mogą działać we wzajemnej synergii. W parterze budynku umieszczono sale wielofunkcyjne, sale spotkań, kuchnię z przestronną jadalnią. Wszystkie te pomieszczenia otwierają się na zewnątrz, łącząc się z przestrzeniami o różnorodnej funkcji: teatralny dziedziniec, zadaszona hala wielofunkcyjna, place zabaw oraz kryty skatepark. Wyższe piętro zajmują sale internetowe, terapeutyczne i biurowe PWD. Dobrze zachowana konstrukcja budynku administracyjnego pozwala na stworzenie ogrodu społecznego na dachu obiektu. Bliskość kuchni i ogrodu umożliwia działanie jadalni w obiegu cyrkularnym. Lokale najmu komercyjnego oraz Zakład Gospodarowania Nieruchomościami są zlokalizowane na parterach i pierwszych piętrach dwóch skrajnych budynków zespołu. Dzięki takiemu położeniu ruch generowany przez usługi zostanie zatrzymany na obrzeżach inwestycji i zapewni kameralny, osiedlowy charakter jej dziedzińcom. Wejścia do usług dostępne są ze wspólnego pasażu, łączącego ogólnodostępne parkingi naziemne. Rozwiązania materiałowe i techniczne Projektuje się budynek w układzie słupowo ryglowym, usztywnionym ścianami klatek schodowych, wind i korytarzy ogólnych, w konstrukcji żelbetowej i murowanej. Budynki zostały zaprojektowane na zdyscyplinowanej siatce konstrukcyjnej zapewniającej modułowy rozstaw słupów zarówno w części mieszkalnej jak i usługowej i garażowej. Siatka ta zapewnia zmianę modułu w celu wykonania racjonalnej i efektywnej konstrukcji części usługowej i garażowej. Taka dyscyplina w układzie konstrukcji, oraz układzie poszczególnych mieszkań pozwala na zastosowanie prefabrykatów ściennych, prefabrykowanych słupów i belek, przy jednoczesnej elastyczności zmiany mieszkań, dzięki konstrukcji szkieletowej. Zastosowanie prefabrykatów w zewnętrznych elementach konstrukcyjnych pozwala na projektowanie urozmaicone faktury betonu słupów i belek przyziemia.
Proces
Projekt zespołu zabudowy umożliwia jej etapowanie. Pierwsza faza inwestycji to etap “0” i zakłada otwarcie terenu oraz niezbędne rozbiórki. Etap ten ma zaznajomić okolicznych mieszkańców z przyszłą inwestycją. Dzięki zaadaptowaniu dawnego budynku administracyjnego oraz hali produkcyjnej na funkcje społeczne, możliwa będzie inauguracja działalności centrum lokalnego. Pierwsze działania centrum posłużą zachowaniu tożsamości miejsca i tworzeniu pozytywnych relacji pomiędzy obecnymi a przyszłymi mieszkańcami osiedla. W pierwszym etapie przewidziano rozbudowę budynku B o część mieszkalno-usługową, budowę podziemnej hali garażowej z rampą zjazdową oraz relokację wiaty i komina stalowego. Podczas budowy drugiego etapu połowa terenu będzie dalej dostępna dla mieszkańców, zostanie zachowane połączenie komunikacyjne pomiędzy wschodnimi i zachodnimi terenami zieleni. Drugi etap to wzniesienie budynku A na istniejącej hali garażowej, otwarcie usług osiedlowych: fryzjera, apteki, gastronomii i sklepu spożywczego. Najemcy zostaną wyłonieni w konkursie profilowym opracowanym przy udziale lokalnego miejsca aktywności. Po tej fazie konieczne będzie uporządkowanie rekreacyjnego podwórka między budynkami A i B. Podczas trzeciego, ostatniego etapu powstanie budynek C mieszkano-usługowy z siedzibą Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami.
Zrównoważony rozwój i energooszczędność
Projekt zakłada ograniczenie produkcji odpadów poprzez wykorzystanie istniejącej zabudowy oraz elementów infrastruktury jak komin czy wiata. Zakłada się także pozostawienie części istniejącej zieleni, zwłaszcza w okolicy istniejących budynków.
W celach redukcji odpadów projektuje się także budowę ścian działowych w konstrukcji lekkich szkieletów a cały budynek częściowo w konstrukcji szkieletowej, tak by w przyszłości możliwy był łatwy podział lub łączenie modułów mieszkalnych wraz z dostosowaniem mieszkań do kolejnych najemców. Modularny układ budynku pozwala na racjonalne użycie technologii prefabrykacji co zmniejsza zużycie materiałów czyli redukuje energię wbudowaną, ale także skraca czas budowy, a co za tym idzie jej koszty finansowe i środowiskowe oraz utrudnienia związane z budową dla okolicznych mieszkańców. Układ okien mieszkań wschód – zachód pozwala racjonalizować zyski i straty słoneczne przy zaprojektowanej ilości mieszkań (niewielka ilość okien północnych), a dobrane grubości izolacji przegród zewnętrznych i redukcja mostków termicznych zmniejsza straty energii. Projektuje się ogrzewanie budynku poprzez miejską sieć CO, a produkcję ciepłej wody użytkowej jako wspomagane przez panele słoneczne i pompy ciepła zasilane instalacjami fotowoltaicznymi znajdującymi się na dachach. Także energia elektryczna zużywana na cele administracyjne zasilana ma być poprzez panele fotowoltaiczne znajdujące się na dachu. Projektuje się dach w systemie dachu zielonego ekstensywnego w celu ograniczenia nagrzewania się jego powierzchni. Z tych samych przyczyn projektuje się bogatą zieleń miedzyblokową z dużą ilością drzew i powierzchni przepuszczalnych dla wody – tak by redukować nagrzewanie się powierzchni i tworzyć przyjazny mikroklimat podwórek. Prezentowany projekt zakłada także systemy małej retencji i spowolnienia spływu wody do sieci: dachy zielone, ogrody deszczowe, maksymalizację terenów przepuszczalnych, zielone niecki zbierające wodę deszczową w przypadku nawalnych deszczy, oraz retencjonowanie wody w odpowiedni powiększonych kanałach kanalizacji deszczowej. Bogactwo zieleni i bioróżnorodność zakłada także montaż budek lęgowych czy hoteli dla owadów na budynkach iw obrębie zieleni osiedlowej. W związku z lokalizacja i dobrym skomunikowaniem osiedla niezwykle istotna jest promocja zrównoważonej komunikacji. Na parterach budynków, przy wejściach projektuje się rowerownie a jasna i wygodna komunikacja piesza łączy osiedle z przystankami kolei i komunikacji miejskiej.
Ochrona przed hałasem
Sąsiedztwo osiedla: trasa kolejowa oraz planowana samochodowa trasa N-S jest znaczącym źródłem hałasu w sąsiedztwie planowanej zabudowy mieszkaniowej. Odpowiedni standard akustyczny w poziomie przestrzeni publicznych i usług zapewniają istniejące ekrany akustyczne oraz zapewni projektowana zieleń. Mieszkaniowa część budynków została natomiast ukształtowana w taki sposób, by zapewnić odpowiedni standard akustyczny: budynki ukształtowane są w układzie grzebieniowym prostopadle do źródeł hałasu, a projektowane loggie tworzą cień akustyczny rzucany na okna mieszkań. Zakłada się także ciepły montaż trójstopniowy stolarki okiennej o podwyższonych parametrach izolacyjnych: termicznych i akustycznych. Nawietrzaki projektuje się w ścianach w miejscach osłoniętych od wiatru i hałasu.